Als psychologen het over emoties hebben, onderscheiden ze negatieve en positieve emoties. Dankbaarheid wordt gezien als een positieve emotie. Wat zijn negatieve en positieve emoties eigenlijk?
Negatieve emoties
Bang, woedend, boos, onzeker. Dit zijn negatieve emoties die mensen ervaren als ze te maken krijgen met gevaar of tegenslag in hun leven. Door deze emoties wordt de aandacht naar de bedreigende situatie getrokken. Vervolgens stapt iemand op de situatie af of rent er juist hard voor weg. Hierdoor zorgen deze negatieve emoties ervoor dat we problemen in het leven op de juiste manier kunnen aanpakken. Het is dan ook duidelijk waarom de mens negatieve emoties ontwikkelde tijdens de evolutie; ze hebben geholpen om te overleven in een gevaarlijke omgeving.
Positieve emoties
Dankbaar, blij, verrast, gelukkig. Dit zijn een aantal positieve emoties die mensen ook kunnen ervaren. Blijkbaar hebben deze emoties nut gehad tijdens de evolutie, anders waren ze in de loop van de eeuwen wel verdwenen. Mensen ervaren positieve emoties in tijden van vrede en overvloed. Deze emoties zorgen ervoor dat mensen hun aandacht richten op alles en iedereen om ons heen. Daardoor ontwikkelen ze allerlei vaardigheden die later weer van pas komen als er gevaar dreigt. Dit heet de verbreed-en-bouwtheorie.
Verbreed-en-bouwtheorie
In de oudheid, toen de mens nog in berenvellen liep, waren ook de positieve emoties erg belangrijk Door de positieve emoties gingen mensen op onderzoek uit in de omgeving, gingen ze experimenten met materialen en benaderden ze andere mensen. Hierdoor kregen ze een landkaart in hun hoofd met schuilplekken en voedselbronnen. Ze ontdekten hoe ze van dierenhuiden leer konden maken en zich zo beter tegen de regen en kou konden beschermen. Contact met andere mensen bevorderde het vermogen om samen te werken en zo de kans op overleving te vergroten bij acuut gevaar.
Dankbaarheid
Dankbaarheid is een positieve emotie die ook zijn nut bewijst. Door dankbaarheid ontstaan sociale banden met andere mensen en dat kan altijd van pas komen in de toekomt. Iemand wil zijn weldoener graag ‘terugbetalen’ als de gelegenheid zich voordoet. Door dit in gedachten te houden, blijft de ander in beeld. Deze sociale relaties zijn erg belangrijk om samen te werken en de moeilijkheden in het leven het hoofd te bieden.
Een andere vaardigheid die ook ontwikkelt door dankbaarheid, is creativiteit. Als iemand iets wil terugbetalen, dan is dat niet eenvoudigweg hetzelfde teruggeven als wat er is gekregen. Dan zou er sprake zijn van lenen. Nee, iemand wil iets terugdoen waar de ander behoefte aan heeft. Er is dus creativiteit nodig om zo origineel mogelijk uit de hoek te komen. Creativiteit kan later weer helpen om tegenslagen op een andere manier te benaderen en op te lossen.
Nuttige emoties
Eigenlijk zijn de woorden “negatief” en “positief” niet zo heel goed gekozen voor de praktijk. Negatieve emoties zijn belangrijke hulpmiddelen in bepaalde situaties en positieve emoties kunnen negatief zijn in andere situaties. Natuurlijk zijn negatieve emoties niet fijn om te voelen maar ze zetten wel aan tot actie om een probleem op te lossen. En als iemand te maken heeft met een vervelende of verdrietige situatie, dan kan blijdschap of enthousiasme onhandig zijn. Het is dan ook vooral voor de wetenschap belangrijk om onderscheid te maken tussen negatieve en positieve emoties maar in de alledaagse praktijk zijn alle emoties nuttig.
Het delen van dit bericht wordt op prijs gesteld!
