Het is weer het einde van het jaar en dus lijstjestijd. Vorige week heb ik genoten van de Evergreen Top 1000. Dansen in de woonkamer op Vaya Con Dios van de Cats of tranen laten vloeien bij Tears in Heaven van Eric Clapton. Bij dat laatste moest ik terugdenken aan een collega-psycholoog die ooit eens tegen mij zei: “Als je geëmotioneerd raakt van muziek dan heb je onverwerkte issues.” Ik vond dat een vreemde opmerking dus hoe zit dat nu precies? Is het gek om emotioneel te worden door muziek?
Informatie die van zintuigen afkomstig is, zoals muziek via de oren, bereikt allerlei hersengebieden via een emotieschakelstation in de hersenen dat de amygdala heet. Zo kan de amygdala een seintje sturen naar het hersengebied dat beelden maakt en zo een herinnering oproepen. Zo’n herinnering ontstaat vaak door verdrietige muziek, dat is muziek met een langzaam ritme. Deze muziek kan verschillende gevoelens oproepen, afhankelijk van de beelden die in de hersenen ontstaan. Ziet iemand zijn eerste vriendje of een veel te vroeg overleden familielid?
Het kan ook zijn dat vrolijke muziek via de oren de amygdala bereikt, dat is muziek met een sneller ritme dan verdrietige muziek. Dan stuurt het emotieschakelstation vooral de beloningsgebieden in de hersenen een seintje en die gebieden maken vervolgens dopamine aan. Dopamine is een chemische stof in de hersenen die zorgt voor een euforisch gevoel, zoals we dat kennen van seks en alcohol. Bij vrolijke muziek zijn mensen meer in het hier en nu, ze denken niet aan vroeger of de toekomst, en voelen zich onbezorgd, tevreden, gelukkig en blij.
Een ander gebied in de hersenen dat een seintje krijgt bij het horen van muziek is de hippocampus. Dit gedeelte van de hersenen speelt een rol in het ontstaan van emoties die horen bij het ervaren van sociale verbondenheid. Dat is waarom we kunnen genieten van samen naar muziek luisteren. De muzikale klanken kunnen mensen helpen communiceren met anderen en ons helpen bij samenwerking en gemeenschapsvorming. Al sinds 35.000 jaar voor Christus wordt er samen muziek gemaakt en geluisterd.
Muziek roert ons tot het diepst van onze hersenen en wekt daar vrijwel automatisch allerlei gevoelens en emoties op. Tussen Kerst en Nieuwjaar ga ik dus gewoon weer een rondje dansen door de woonkamer en mijn tranen de vrije loop laten tijdens de Top 2000 Allertijden. Daar is niks geks aan.
Bronnen
Conard, N. J., Malina, M., & Münzel, S. C.(2009). New flutes document the earliest musical tradition in southwesternGermany. Nature, 460(7256), 737.
Koelsch, S. (2014). Brain correlates of music-evoked emotions. Nature Reviews Neuroscience, 15(3), 170.
Taruffi, L., Pehrs, C., Skouras, S., & Koelsch, S. (2017). Effects of sad and happy music on mind-wandering and the default mode network. Scientific reports, 7(1), 14396. ked0 List T
